معرفی رشته روانشناسی

روانشناسی علمی است که در مورد رفتار انسانها در ارتباط با محیط اطراف خود و تفاوت  رفتارها می‌پردازد. هدف اصلی رشته روانشناسی بررسی وضعیت های انسان در مواجهه با موارد مختلفی است که در زندگی برای وی پیش می‌آید. روانشناسی در واقع علم مطالعه رفتار و فرایندهای ذهنی انسان است. روانشناسی به بحث های مختلف رفتار و فرایندهای روانی مانند ادراک، احساس، شخصیت، هوش، هیجان و انگیزه می پردازد. این رشته رشته کاربردی است که تمام جنبه‌های زندگی انسان را در بر می‌گیرد و به علت پیچیده تر شدن زندگی انسان هم نیاز به حضور این رشته بسیار محسوس شده است.

از جمله مواردی که دانشجویان رشته روانشناسی برای موفقیت باید داشته باشند، داشتن توانایی و مهارت کافی برای تصمیم گیری و حل مسائل مختلف است و همچنین شناخت علاقه و تمایلات انسان ها و روحیه کمک به مردم و حل مشکلات آنها را داشته باشند. رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد سه گرایش دارد که می‌توان گرایش روانشناسی بالینی روانشناسی عمومی و روان سنجی اشاره کرد.

روانشناسی یک رشته کاربردی است که رفتار و فرایندهای ذهنی انسان را بر یافته‌های علمی و تحقیقات مطالعه می‌کنند. در واقع رفتار انسان مجموعه فعالیت‌ها و اعمالی است که می‌توان آنها را مشاهده و اندازه گیری کرد. از جمله این فعالیت ها می‌توان به صحبت کردن و راه رفتن و همچنین فعالیت‌های ذهنی که نمیشود به صورت مستقیم آنها را دید اشاره کرد. برخی فعالیت های ذهنی مانند تفکر، ترس و هیجان که از سنین خردسالی تا بزرگسالی همراه انسان است از جمله این موارد می باشد. روانشناسی علمی است که نیازهای طبیعی انسان را درک می‌کند و در نظر می‌گیرد و پیچیدگی های زندگی امروز مردم را مطالعه می کند. در واقع روانشناسی علمی است که به بررسی دروغ هایی که انسان به خودش می گوید و برای تعیین حد و مرز های است که برای خود قائل می شود که انسان با شناخت آن و صداقت داشتن با خود می تواند بسیار مشکلاتش را حل کند.

گرایش ها

روانشناسی یک رشته تقریباً جدید است که هنوز به تکامل کافی نرسیده است انجمن روانشناسی آمریکا تا به حال 53 زمینه مختلف روانشناسی را معرفی کرده است اما به علت تفاوت رفتار های انسان و تنوع زمینه هایی که در حال به وجود آمدن است ممکن است این تعداد بیشتر نیز شود. به علت ارتباط روانشناسی با موضوعاتی مثل زیست شناسی، فلسفه، انسان شناسی و جامعه شناسی، رشته های جدید کاربردی این علم در حال شکل گیری است. رشته هایی که تکامل بیشتری پیدا کرده اند در خیلی از مراکز آموزشی تدریس می شوند.

روانشناسی کودکان استثنایی

یکی از شاخه هایی که علم روانشناسی در آن فعالیت می‌کند روانشناسی کودکان استثنایی است که به تعریف مسائل مربوط به کودکان استثنایی که می توانند کودکان عقب مانده ذهنی، کودکان بسیار تیزهوش و یا حتی کودکان کم بینا و نابینا و کسانی که دارای ناتوانی های جسمی و حرکتی و ذهنی هستند می پردازد.

روانشناسی بالینی

روانشناسی بالینی نیز یکی از شاخه‌های رشته روانشناسی است که به درک پیش بینی و درمان ناهنجاری ها ناتوانی ها و آشفتگی های هیجانی زیست شناختی و روان شناختی اجتماعی و فردی افراد کمک می کند و در مقیاس وسیع تر جمعیت های مورد مطالعه را بررسی می کند. روانشناسی بالینی نقش های شش گانه ای دارد که برای مثال می‌توان به مداخله و درمان، مشاوره، پژوهش، مدیریت و غیره در راستای درمان و تشخیص بیماریها و پژوهش در مورد آنها اشاره کرد.

زیست روانشناسی

زیست روانشناسی یکی دیگر از شاخه های علم روانشناسی است که به تحلیل و تفسیر نحوه تاثیر مغز و انتقال دهنده های عصبی به رفتارهای انسان افکار و عواطف او می‌پردازد. در واقع این علم یک علم ترکیبی از روانشناسی و علم اعصاب است.این رشته می‌توانند با نام های دیگری مانند روانشناسی زیست شناختی یا روانشناسی فیزیولوژیک و علم اعصاب شناخته شود. در این علم چگونگی فرایند های زیست شناختی و نحوه رفتار در تضاد با هیجانات و سایر فرآیندهای ذهنی در مورد مطالعه قرار می‌گیرد. این رشته با رشته مانند روان شناسی تطبیقی و روانشناسی تکاملی ارتباط تنگاتنگی دارد.

روانشناسی رشد

روانشناسی رشد یکی دیگر از شاخه های علم روانشناسی است که به توصیف و تفسیر تغییرات در طول زندگی افراد می‌پردازد و از رشته های مختلف زیست شناسی، جامعه شناسی تعلیم و تربیت و ادب پزشکی می تواند کمک بگیرد. روانشناسی رشد به همه مراحل زندگی یک فرد یعنی از تولد تا مرگ می‌پردازد ولی تاثیر تاثیر و تأکید بیشترین ان در دوره کودکی و نوجوانی است.

روانشناسی قانونی

روانشناسی پزشکی قانونی بعد از تکمیل شدن این علوم با همدیگر ارتباط تنگاتنگی پیدا کرده‌اند. علت این ارتباط و نزدیک شدن این است که هر دو رشته با انحرافات اجتماعی سر و کار دارند و می خواهند امنیت را در جامعه برقرار کند، بررسی کند و مورد مطالعه قرار دهد.

روانشناسی مدرسه

افرادی که بعنوان روانشناسان مدرسه در سیستم آموزشی مشغول به کار هستند وظیفه دارند دانش آموزان را در زمینه های مختلفی مانند زمین های تحصیلی اجتماعی و هیجانی راهنمایی کنند. هدف روانشناسان مدرسه کمک به دانش آموزان و همکاری با اولیا و مربیان برای ایجاد محیط آموزشی سالم و کارآمد می باشد. در واقع علم روانشناسی مدرسه یک حرفه ای جدید به حساب می‌آید. این رشته در سال 1968 در آمریکا در انجمن ملی روانشناسی مدرسه تاسیس شد و روان تخصص شناخته شد چند سال بعد یعنی در سال 2002 روانشناسی مدرسه جزو پرطرفدارترین رشته ها در آمریکا بود و همچنان رو به افزایش است.

روانشناسی صنعتی-سازمانی

از شاخه های جدیدی که در علم روانشناسی رایج شده است و روانشناسی صنعتی سازمانی است که به بررسی مسائل مربوط به نیروی انسانی و جنبه‌های کار می‌پردازد. این شاخه به بررسی رابطه بین انسان در دنیای کار می پردازد. در واقع روانشناسی صنعتی و سازمانی به مسائلی که انسان در تجارت و صنایع با آنها مواجه می‌شود رسیدگی میکند. این شاخه یک شخص فعال در روانشناسی است و به علت توسعه اقتصادی صنعتی کشور نیاز به این رشته بیش از پیش احساس می شود. روانشناسی صنعتی و سازمانی می‌تواند با حل مشکلات کارکنان در قسمت های مختلف مثل تخصص انرژی مشکلات آنها را حل کند و نتایج چشمگیری را به دنبال داشته باشد.

روانشناسی اجتماعی

وظیفه روانشناسی اجتماعی مطالعه کردن موضوعات مختلف و مشکلات و مسائل مربوط به روانشناسی و جامعه است. روانشناسی اجتماعی بررسی و مطالعه اثر حضور دیگران بر نوع رفتار یک فرد تحت تاثیر گروه‌های مختلف می‌پردازد. بسیار مشخص است که تاثیر دیگران بر زندگی فرد لازمه ارتباط متقابل آن دو است. روانشناسی اجتماعی علمی است که به مطالعه رفتار متقابل بین انسان ها می پردازد در واقع این علم تعامل بین انسان ها رامطالعه می‌کند. 

روانشناسی در ایران

روانشناسی به عنوان یکی از شاخه‌های اصلی فلسفه سالهاست که در مراکز علمی ایران تاسیس شده و تدریس می‌شود. از دانشمندانی که در این زمینه درخشان بودن می توان به رازی، ابن سینا، ناصرخسرو و ملاصدرا اشاره کرد. در اوایل سال 1340 روانشناسی به فعالیت رشد چندانی نداشت و به صورت بخشی از دوره های تربیت معلم در دانشگاه تدریس می شد اما بعد از سال 1340 به این رشته به رشد و شکوفایی رسید و در دانشگاه تهران و دانشگاه های دیگر ایران تاسیس و تدریس شد بعد از آن در دانشگاه تهران دوره کارشناسی ارشد روانشناسی و وجود آمد و موسسه روانشناسی تاسیس و دایر شد.

وظایف روانشناسان

با توجه به گرایش و تخصصی که هر روانشناس دارد وظایف مختلفی بر گردن او است. به عنوان مثال یکی از وظایف روانشناس مشاوره رسیدگی به مراجعه‌کنندگان برای حل مشکلات و تصمیم گیری در زمان های پر استرس زندگی آن‌هاست.

همچنین از وظایف روانشناسی بالینی می توان به این مورد اشاره کرد که در صورتی که مورد این در شرایطی مثل نگرانی و اضطراب و افسردگی و سایر بیماری های روانی قرار داشته باشند روانشناسی بالینی آنها کمک میکند.

روانشناسان شغلی باید در شرکتها و سازمانها حضور داشته باشند و برای بهبود عملکرد و افزایش کارایی آن ها افراد را یاری کنند.

روانشناسی جرم شناسی این وظیفه را دارد که از تئوری هایی که در علم روانشناسی وجود دارد شناخت جرایم و بهبود مجرمین استفاده کند.

وظیفه روانشناس سلامت نیز گسترش رفتار و نگرش سالم و کمک به افراد بیمار و خانواده های آنها برای غلبه بر شرایط و مشکلات موجود و بهبود کیفیت زندگی آنهاست.

روانشناس ورزشی وظیفه دارد که برای بهتر شدن عملکرد در زمینه مربیگری آموزش و رقابت ورزشکاران یاری دهد.