آموزشگاه علمی پرتو دانش

آشنایی با رشته مهندسی عمران

معرفی رشته مهندسی عمران

یکی از پرطرفدارترین رشته هایی که از طریق کنکور ریاضی و فیزیک میتوان به آن راه یافت رشته مهندسی عمران است که داوطلبان گروه ریاضی و فنی می توانند با موفقیت در کنکور سراسری و انتخاب این رشته در صورت قبولی در کنکور این رشته را در دانشگاه ادامه دهد.

خیلی از مردم این رشته را با نام را و ساختما می شناسند و به خاطر اهمیت مسکن در ذهن افراد این رشته تقریباً شناخته شده است و در کشور انگلیس رشته هایی که با آبادانی و تمدن سازی مرتبط باشند با عنوان مهندسی عمران یاد میشوند.

در کشور ما هم کارهایی که با سازه های ساختمانی غیر ساختمانی مرتبط باشند و در دو رشته مهندسی عمران خواهند بود. از جمله کارهایی که مهندس عمران را انجام می دهد می توان به مواردی از جمله ساختمان سازی، سدسازی، کارهای جاده و مجاری انتقال آب یا فاضلاب نام برد. گرایش راه و ساختمان و گرایش آب و نقشه برداری از گرایش‌های مهم این رشته هستند.

به طور کلی می‌توان گفت که هر چیزی که به نوسازی مربوط باشد در زمینه فعالیت مهندس عمران است. مهندسی عمران در واقع به کاربرد علم برای عمران و سازندگی کشور مربوط است و هر چیزی که به آبادی کشور مربوط شود مثل سد، فرودگاه‌، جاده‌، برج‌، تونل‌، دکل‌های‌ مخابرات‌، ساختمان‌های‌ مقاوم‌ در مقابل‌ زلزله‌، سیل‌ و آتش‌، نیروگاه‌های‌ برق‌ و مصالح‌ سبک‌، ارزان‌ و با کیفیت‌ مناسب‌ برای‌ ساخت‌ و ساز، در دایره فعالیت های این افراد است. این افراد از نظر فنی‌ و اجرایی‌، اقتصادی‌ هم کارامد هستند چون اقتصادی بودن از اهداف کار این افراد است.

گرایش‌ عمران‌ ـ عمران

‌دانشجویان این رشته مواردی که را که مربوط به‌ سازه‌، خاک‌ و پی‌، راه‌ و ترابری‌ و هیدرولیک‌ است را می آموزند و علاوه بر طراحی‌ و نحوه‌ ساخت‌ اسکلت‌ ساختمان‌ها و سایر بناهای‌ فنی‌ مثل‌ پل‌، فرودگاه‌ و تونل‌ پرداخته‌ به‌ مطالعه‌ رفتار زمین‌ بناهای‌ فنی‌ هم می‌پردازد تا بتوانند طبق نوع‌ خاک‌ زمین‌ مورد نظر، شکل سازه‌ای‌ را که‌ قرار است‌ ساخته‌ شود، طراحی‌ کند. این افراد همچنین به‌ برنامه‌ریزی‌ حمل‌ و نقل‌ بین‌ شهری‌ و درون‌ شهری‌، طراحی‌ راه‌ها از نظر هندسی‌، زیرسازی‌ و روسازی هم مشغول هستند و اطلاعات‌ خوبی‌ در مورد هیدرولیک‌ به‌ دست‌ می‌آورد.

گرایش‌ عمران‌ ـ نقشه‌برداری

علم نقشه‌برداری علم و فن پردازش، تجزیه و تحلیل، تفسیر و نمایش اطلاعات مکانی برای اجرایی کردن پروژه‌های عمرانی است. این گرایش‌ از عمران، با جغرافیا و سنجش‌ از راه‌ دور، ارتباط‌ نزدیکی‌ دارد. نقشه‌برداری‌ بیشتر برای‌ سازه‌های‌ بزرگ‌ خارج‌ از شهر مثل‌ سیلوها، پل‌ها، تونل‌ها و سدها کاربرد دارد و کارهای‌ میدانی‌ و صحرایی‌ این‌ رشته‌ خیلی زیاد است‌ و قسمت نقشه‌برداری‌ زیرزمینی‌ آن‌ سخت و خشن و طاقت فرسا است..

گرایش‌ عمران‌ ـ آب

طبق پیش بینی ها تا چند سال آینده با بحران آب روبرو هستیم، مخصوصا در خاورمیانه که از مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان است، این بحران در حدی خواهد بود که ممکن است تا چند سال آینده در بین کشورها بر سر آب جنگ درگیرد زیرا میانگین بارندگی در ایران حدود یک سوم میانگین بارندگی در جهان است و باید از هر قطره آب حداکثر استفاده را بکنیم و از هدر رفت آن جلوگیری کنیم. مهندسین عمران ـ آب با ساخت سدها، تصفیه‌خانه‌ها، تونل‌های انتقال آب و شبکه‌های توزیع آب در این زمینه فعالیت می کنند. مثلا در ساختن سد، بررسی پستی و بلندی‌های منطقه که سد در آن ساخته می‌شود و مشخص کردن میزان بتن برای ساختن سد به گرایش نقشه‌برداری مربوط می‌شود. و مشخص کردن مکان ساخت سد و طراحی حجم مخزن سد و سرریزها و کارهای آماری مربوط به بارندگی و جمع‌آوری آب در حیطه تخصص مهندسی عمران ـ آب است و مرحله آخر یعنی ساخت سد به گرایش عمران ـ عمران مربوط است.

مهارت ها و توانایی های مورد نیاز

محاسبه، ساخت و اجرا و طراحی ساختمان های مسکونی، اداری و صنعتی
طراحی، محاسبه و اجرای راه ها و جاده های مختلف ارتباطی داخل و خارج شهرها و و روستاها
ساخت و اجرا و طراحی و محاسبه انواع پل های بتنی و فلزی و با شکل های مختلف
اجرای سدهای مختلف خاکی و بتنی و نیز بندهای انحرافی و سایر تاسیسات وابسته مثل تونل یا کانال انحراف آب رودخانه جهت اجرای عملیات کارگاهی در ضمن ساخت
اجرای کارهای مربوط به ساماندهی رودخانه ها.
طراحی، محاسبه و ساخت خطوط انتقال آب
ساخت تصفیه خانه های آب و فاضلاب
طراحی، محاسبه و ساخت شبکه های آب رسانی به منطقه های شهری و روستایی برای تامین آب آشامیدنی
طراحی، محاسبه و ساخت شبکه های جمع آوری و دفع آب های سطحی ناشی از نزولات جوی در خیابان ها و سایر منطقه های شهرها
انجام کارهای نقشه برداری مثل سراه سازی، سد سازی و ...
کارهای نقشه کشی طراحی و معماری.

برای موفقیت در این رشته لازم است که افراد در دروس ریاضی و فیزیک و با توجه به نوع گرایش در یکسری درس های بخصوص، توانایی لازم را داشته باشند تا از پس این رشته و سختی های آن برآیند.

بازار کار در ایران

با توجه به فعالیتی که هر سازمان موسسه دارد کسانی که در کارهای عمران هستند می توانند به صورت مستقیم و غیرمستقیم در مراکز مختلف مشغول به کار شوند که از جمله این موارد که این افراد می‌توانند آنجا جذب بازار کار شوند و فعالیت کنند می توان به این موارد اشاره کرد : وزارت خانه های آموزش وپرورش، کشاورزی، فرهنگ و آموزش عالی،بانکها و طرح محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا.

به دلیل این که این افراد در طراحی‌ و ساخت‌ خیلی از کارهای‌ عمرانی‌ مثل راه‌ها، پل‌ها، سدها، سازه‌های‌ دریایی‌ برای‌ سکوهای‌ نفتی‌، آشیانه‌های‌ هواپیما و خانه‌های‌ مسکونی‌ مقاوم‌ در مقابل‌ زلزله‌ همکاری دارند میتوانند در جاهای زیادی مشغول به کار شوند. مثلا فارغ التحصیلان نقشه‌برداری علاوه بر مورادی که گفته شد در هدایت و کنترل اجرای خطوط انتقال آب، برق، گاز، احداث مترو، نصب وماشین‌ آلات و تجهیزات فنی دقیق و حساس، هدایت و تعیین وضعیت انواع وسایل نقلیه نظامی و غیرنظامی هوائی، دریایی و زمینی هم می توانند کار کنند. همچنین شرکت های مختلف مهندسان مشاور که کارشان طراحی، محاسبه و نظارت براجرای پروژه های ساختمانی و امثال این است این افراد را استخدام میکنند.

زمینه‌‌های کاری مهندس‌ عمران‌

طراحی و مشاوره

طرح و مشورت در طراحی یک پروژه در این قسمت تعریف می شود. برای انجام این کار تجربه زیادی لازم است و به تخصص کافی احتیاج داریم.

پیمانکاری و اجرا

این کار به تخصص خاصی نیاز ندارد و بعد از دریافت طرح، آن را اجرا می کند. ولی حساس است چون اگر نقشه‌های بسیار خوبی هم طراحی شود و سازه‌ها از نظر طراحی بدون عیب و نقص باشند، اما کار در اجرا به درستی انجام نشود کل کار زیر سوال میرود.

نظارت

این فرد وظیفه دارد از طرف کارفرما، بر اجرای هر چه بهتر کارها نظارت داشته باشد و هماهنگی بین کار‌ها و افراد مختلف را انجام دهد.

همچنین گرایش هیدرولیک و سازه هیدرولیکی با کمک گرایش سازه ساختمان سد را زراحی می کنند. در گرایش زلزله افراد وظیفه ایمنی سازی سد در برابر زلزله و تغییر طرح سازه آن به نحوی که در برابر زلزله مقاوم باشد را بر عهده دارند. در گرایش خاک و پی، وظیفه بررسی پی و تکیه‌گاه های سد و میزان دوام آنها مورد توجه است.